استخدام و كنترل نخبگان

در ایران پیش از انقلاب، حدود 40 خانواده ویژه - كه از نظر سیاسى و ثروت خیلى نیرومند بودند - وجود داشت.اكثریت‏بالایى از نخبگان سیاسى از این خانواده‏ها برگزیده مى‏شدند و یك بررسى نشان مى‏دهد كه 75%نخبگان سیاسى، حد اقل یك خویشاوند ذینفوذ داشته‏اند.البته استخدام سیاسى نخبگان محدود به اعضاى خانواده‏هاى فوق نبود، بلكه گروه كوچكى از تنكوكراتهاى طبقه متوسط نیز به همكارى پذیرفته شدند.نخبگان سیاسى مهم‏تر بدلیل احساس عدم امنیت‏شاه و بى اعتمادى او، بدون توجه به امر كیفیت دست چین مى‏شدند و تعداد آنها به كسانى كه مى‏شد كه كنترل شوند و تهدیدى براى رژیم نباشند كاهش میافت.به همین دلیل به عنوان مثال: همسر شاه، فرح، رئیس 26 سازمان حكومتى بود و هزاران تصمیم معمولى حكومتى به جاى رسته‏هاى پایین‏تر توسط شاه اخذ مى‏شد.از سوى دیگر، روش‏هاى كنترل نخبگان با انواع مختلفى از مجازات براى نخبگان «خطاكار» ، تغییر متناوب افراد براى جلوگیرى از بروز حمایت مردمى براى آنها، و ایجاد تفرقه بین آنان مانند گماردن افراد رقیب به ریاست آژانس‏هاى حكومتى و بعهده گرفتن نقش موازنه بین آنها توسط شاه، تكمیل مى‏شد.عدم امنیت‏شغلى نخبگان باعث فساد و جمع آورى پول توسط آنها براى روز مبادا مى‏شد.